Xây cơ ngơi 5000m2 trong hơn chục năm, mục đích của Xuân Hinh là gì?

 Thời gian gần đây, nghệ sĩ ưu tú Xuân Hinh khiến mọi người vô cùng bất ngờ khi khoe cơ ngơi rộng tới 5000m2 tại Sóc Sơn, được xây dựng trong hơn chục năm mới hoàn thiện.

Cơ ngơi 5000m2 của Xuân Hinh được xây dựng từ 1 triệu viên gạch thất cổ và 5 triệu viên ngói đúc thủ công bằng tay.

Công trình này được xây dựng khá tốn kém. Xuân Hinh tiết lộ, anh đã dành hết số tiền mình kiếm được nhờ đi diễn trong suốt hơn 40 năm sự nghiệp cho nó. Nhiều khán giả thắc mắc về mục đích của nam danh hài khi xây dựng một cơ ngơi rộng lớn, đồ sộ đến vậy.

Tri ân và uống nước nhớ nguồn tới cái nôi sinh thành nên tài năng, sự nghiệp cho mình

Xuân Hinh sinh ra và lớn lên ở Bắc Ninh, cái nôi của văn hóa nghệ thuật dân gian – lễ hội truyền thống Bắc Bộ, nên từ nhỏ đã thấm đẫm những giá trị văn hóa này trong tâm hồn, cốt cách.

Từ thời ấu thơ tới khi trưởng thành, Xuân Hinh sống với những làn điệu hát văn, quan họ, ca trù, cùng nhiều loại hình diễn xướng dân gian. Từ đó, anh chọn con đường trở thành nghệ sĩ chèo, gắn liền tài năng ca hát, diễn xuất của mình với loại hình nghệ thuật cổ truyền này. Anh cũng là học trò của NSND Mạnh Tuấn – người nghệ sĩ lão làng trong việc phát huy nghệ thuật chèo cổ.

Nghệ thuật chèo đã dạy cho Xuân Hinh những ngón nghề ca hát, diễn múa, pha trò, quăng mảng miếng hài một cách duyên dáng, tinh tế, để từ đó lấn sân qua hài kịch thành công, trở thành Vua hài đất Bắc.

Vì vậy, Xuân Hinh luôn nhớ ơn là tâm niệm trong lòng phải làm điều gì để lưu giữ những loại hình nghệ thuật truyền thống đang dần mai một này. Trong cơ ngơi anh xây dựng một khu gọi là Linh từ Uống nước nhớ nguồn với cả một thư viện lưu giữ toàn bộ tranh ảnh, sách báo, tư liệu về tuồng, chèo, hát văn, ca dao tục ngữ… Anh cũng bày trong khu di tích nhiều sập gụ để làm nơi diễn xướng hát văn.

Anh nói: "Thư viện này lưu giữ toàn bộ tài liệu, sách về hát văn, hầu đồng, ca dao, tục ngữ, quan họ, ca trù… Nói chung là tinh hoa của văn hóa Việt. Trong các bức tranh dân gian này là những vai hề chèo, Thị Mầu lên chùa… Nhà này để nghiên cứu, sưu tầm, thể hiện và phát triển".

Xuân Hinh là một thanh đồng đạo Mẫu nên rất trọng tín ngưỡng tâm linh, đặc biệt với tín ngưỡng truyền thống. Bản thân anh tự nhận mình là con của Mẫu nhiều lần và đem diễn xướng hầu đồng lên sân khấu thành công. Xuân Hinh từng hát: "Tứ phủ một nhà. Là con tứ phủ một nhà, là con của Mẫu. Ấy là phúc duyên đồng nghèo…".

Anh xây dựng trong cơ ngơi 5000 mét vuông của mình cả một Bảo tàng Đạo Mẫu, với đầy tủ tranh tượng, đồ đạc trong tín ngưỡng tứ phủ thờ Mẫu của người Việt như tranh tứ phủ, tranh Cô Chín, tượng Tam tòa Thánh Mẫu, tượng Đức Thánh Trần… Tất cả đều dựa vào chất liệu nghệ thuật dân gian như tranh Hàng Trống, tranh Đông Hồ… Có thể thấy, ở Xuân Hinh, nghệ thuật và tín ngưỡng dân gian không tách rời nhau.

Xuân Hinh cũng muốn tỏ lòng biết ơn, thành kính của mình tới tín ngưỡng đạo Mẫu nên xây cơ ngơi này để phục vụ nhu cầu thờ phụng của mình cũng như khán giả. Anh chia sẻ: "Tên khu Linh từ là Uống nước nhớ nguồn vì tôi là người ăn lộc Mẫu, ăn lộc tiền nhân nên nguyện vọng của tôi khi còn khỏe là phải tỏ lòng tri ân. Suốt hơn 40 năm nay tôi làm ăn, kinh tế, có được ngày hôm nay cũng để dâng hết cho đời. Làm được cái gì tốt để cầu bình an, sức khỏe thì tôi làm".

Đào tạo và nuôi dưỡng thế hệ sau

Xuân Hinh xây dựng khu di tích này trước hết để giáo dục con cháu trong gia đình. Anh nói: "Tôi không dám nói rộng nhưng trước hết để dạy con cái trong gia đình phải biết ơn tiền nhân, những người đã xây dựng, nuôi mình".

Tiếp đó, Xuân Hinh muốn có nơi duy trì, phát huy nghệ thuật truyền thống qua việc đào tạo các tài năng trẻ. Anh chia sẻ: "Nếu tôi còn khỏe, tôi sẽ cố làm một nơi tuyển các cháu có năng khiếu với nghề, có tâm có đức nhưng hoàn cảnh khó khăn như tôi về đây để đào tạo nghề.

Tôi sẽ mời các thầy cô có chuyên môn, giỏi về để dạy cho các cháu, giúp đỡ các cháu, cho các cháu cái nghề. Ngày xưa tôi rất khổ, khó khăn nên muốn được giúp đỡ các cháu như vậy. Giờ cứ nhớ lại quá khứ đó là tôi muốn khóc.

Nhưng cái này phải là năng khiếu thật sự chứ tuyển cũng không được. Không có năng khiếu thì dạy xong cũng chẳng thành giống gì cả".

Ngoài ra, Xuân Hinh cũng muốn lưu giữ lại sự nghiệp của chính mình, nên trong khu di tích cũng có nhiều tranh ảnh, sách báo về các vai diễn anh từng thực hiện. Thậm chí, ngay ở gian đầu còn có chiếc xích lô gắn liền với anh trong vở Người ngựa, ngựa người. Anh nói: "Nhờ vở diễn này mà tôi kiếm được nhiều tiền, góp lại xây nên khu Linh từ".

Lệ Quyên hát live ngày càng đỉnh, tung F5, khán giả trầm trồ

 Mới đây, đêm nhạc Gala Ký ức mãi xanh đã diễn ra tại Nhà hát Lớn Hà Nội, với sự tham gia của nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như Lệ Quyên, NSND Thanh Hoa, NSND Mai Hoa, Cẩm Vân – Khắc Triệu…

NSND Mai Hoa là người mở màn đêm nhạc, với bài hát bất hủ Làng lúa, làng hoa, gợi nhớ về những ngày Tết của Hà Nội một thời ký ức, khiến khán giả nao nao trong lòng.

NSND Thanh Hoa tung F5 đàn áp học trò

Tiếp đó, NSND Thanh Hoa song ca bài hát kinh điển Tàu anh qua núi cùng học trò. Dù đã ở tuổi 74 và đi qua 58 năm sự nghiệp ca hát, nhưng tiếng hát Thanh Hoa vẫn khỏe khoắn, kỹ thuật. Bà tung head voice F5 to, vang, đàn áp cả học trò, khiến khán giả vô cùng bất ngờ.

• 

  "My Sói" Thu Quỳnh: "Tôi không kinh doanh, không tham vọng kiếm nhiều tiền, đầu tư"

MC Thảo Vân còn phải thốt lên: "Đã tìm ra người đàn bà khỏe nhất Việt Nam, 74 tuổi vẫn kéo tàu qua núi".

NSND Thanh Hoa sở hữu giọng nữ cao mang âm sắc vô cùng đặc biệt, độc đáo với màu sáng rực rỡ nhưng nhẹ nhàng, êm ái như màu nắng mai chứ không chua chói. Giọng hát của bà có khoảng vang bẩm sinh lớn nên mỗi khi cất giọng đều lồng lộng và rộng mở như bầu trời lúc bình minh. Giọng hát này vừa đẹp vừa có tính unique độc đáo bậc nhất trong số các giọng nữ cao hát nhạc Cách mạng, chỉ cần cất lên là nhận ra ngay,

Điểm nhấn tiếp theo của đêm nhạc là NSND Mai Hoa, giọng ca quen thuộc gắn liền với những bản nhạc phim bất hủ. Chất giọng Mai Hoa dày, trầm ấm và sâu lắng nhưng không kém phần nội lực, lại có màu liêu trai đặc trưng, như sự pha trộn giữa Khánh Ly và Thanh Lam. 

Cô hát Hà Nội mùa vắng những cơn mưa với nét ưu tư, khắc khoải trong sự cổ kính, cái lành lạnh mùa đông, rồi chuyển sang dữ dội, sử thi qua bản nhạc phim Đất và người.

NSND Mai Hoa

Sau Mai Hoa, tiếng hát trẻ Thùy Dung đem đến một không khí hoàn toàn khác, sang trọng và đầy lãng mạn với những bản nhạc Pháp bất hủ, qua giọng hát trong sáng. Nhiều người còn liên tưởng tới danh ca Ngọc Lan khi nghe Thùy Dung hát.

Thùy Dung

Vedette được chờ đón nhất đêm nhạc là Lệ Quyên, với sự lộng lẫy từ phục trang tới giọng hát. Lệ Quyên vừa cất giọng ngân một câu Bolero, khán giả đã vỗ tay ào ào vì thán phục.

Giọng hát Lệ Quyên ngày càng đẹp và điêu luyện hơn về kỹ thuật. Có thể nói, ở giai đoạn này, Lệ Quyên đạt sự chín muồi nhất về vocal. Trong đêm nhạc, Lệ Quyên là người hát nhiều nhất, với thời lượng gấp đôi những ca sĩ khác và cô cũng là người được khán giả vỗ tay nhiều nhất.

Lệ Quyên vẫn giữ cho mình chất rapsy khàn đặc trưng trong giọng hát nhưng lên cao vô cùng mượt mà, mướt và bay, vang sáng, lấp trọn không gian nhà hát. Khả năng mixed cao của Lệ Quyên rất tốt. Trong ca khúc Cho em gần anh thêm chút nữa, cô ngân nga legato tận F5 một cách dễ dàng, với cột hơi cực vững. Các đoạn nhả chữ của Lệ Quyên được treo rất cao, tận D5, Eb5, E5, là quãng âm rất cao và khó hát ngay cả với nữ cao. Nhưng Lệ Quyên dù là nữ trung vẫn bắn liên tục không mệt, lại rất mướt, thoải mái. Chẳng hạn, chữ “nắm” được Lệ Quyên bắn tận D5 dù chỉ là lướt qua, chữ “đến” rung C5 có độ vang, rền.

Sự tiến bộ lớn nhất của Lệ Quyên trong giai đoạn chin muồi này, thể hiện đẳng cấp vocal là hát âm đóng rất tốt, chắc chắn và có độ nổ, lực. Hát âm đóng tốt là một trong những tiêu chí để đánh giá về kỹ thuật, vocal của một ca sĩ và chỉ những vocalist có kỹ thuật rất tốt mới hát được âm đóng chắc chắn.

Lệ Quyên vẫn “thiết đãi” khán giả Bolero vì theo cô, đây là “đặc sản” chỉ mình cô hát trong đêm nhạc, khiến ai cũng thích thú. Lệ Quyên hát Bolero  ngày càng hay và có sự khác biệt với mọi ca sĩ khác. Cô không hát Bolero bằng giọng giả thanh, giọng mũi, không hát với lối mùi mẫn màu dân ca quen thuộc mà hát thẳng bằng chest voice, mixed voice, lên rất cao, lực hát mạnh và mixed voice rất sáng, quãng 5 liên tục.

Cách hát này có thể chưa hợp tai nhiều người vốn quen nghe Bolero kiểu cũ nhưng lại được lòng khán giả nghe live vì chỉ khi hát live mới ép phê, thể hiện sức mạnh nội tại trong vocal ca sĩ. Mỗi khi Lệ Quyên belting chest voice hay mixed cao một đoạn nào đó, khán giả lại vỗ tay rào rào và liên tục những câu cảm thán được thốt lên: “Khỏe thật! Hát khỏe quá”, “Hát thế này mới là hát”…

Lệ Quyên cũng là ca sĩ duy nhất được khán giả chạy lên tặng hoa ngay khi đang hát. Cô xử lý tình huống cũng khá chuyên nghiệp, vẫn đang cảm ơn, trò chuyện cùng khán giả nhưng vào nhạc một cái là hát luôn, không lệch đi nhịp nào.

Lệ Quyên

Gia đình Cẩm Vân - Khắc Triệu

Gia đình Cẩm Vân – Khắc Triệu mang đến phút thăng hoa thực sự cho khán giả ở cuối chương trình. Cẩm Vân vẫn mê hoặc người nghe bởi chất giọng khàn, ấm áp đặc trưng của mình. Cô chỉ hát chay một đoạn nhỏ ca khúc Nhớ về Hà Nội cũng làm cả khán đài xúc động.

Khắc Triệu dù không hát nhiều nhưng vẫn tỏa sáng nhờ tài chơi trống. Tiếng trống của anh khuấy động sân khấu, hừng hực sức sống, ào ạt cảm xúc.

Vì sao Xuân Hinh giàu có và nổi tiếng 40 năm qua dù không tham gia show truyền hình, lên truyền thông?

 Xuân Hinh luôn được biết đến là một danh hài nổi tiếng lẫy lừng. Anh còn được khán giả mệnh danh là "vua hài đất Bắc".

Xuân Hinh cũng là một trường hợp đặc biệt trong giới nghệ sĩ. Anh hầu như không tham gia gameshow, talkshow, hiếm khi lên truyền hình và không diễn xuất phim ảnh. Ngay cả trong thời đại mạng xã hội phát triển mạnh mẽ trong nhiều năm qua, Xuân Hinh cũng đứng ngoài cuộc và tới gần đây mới phát triển kênh Youtube, Tiktok cho riêng mình.

Vậy nhưng, tên tuổi Xuân Hinh chưa bao giờ giảm sức hút trong suốt hơn 40 năm sự nghiệp. Đến hiện tại, dù đã ở tuổi ngoài 60 nhưng Xuân Hinh vẫn là một trong những cái tên thu hút nhiều lượt xem và chiếm được tình cảm của khán giả khắp cả nước.

Xuân Hinh trong vở Người ngựa ngựa người

Hình tượng in đậm ký ức khán giả, như một thói quen

Từ thập niên 1990 và đầu 2000, khi công nghệ truyền thông, mạng xã hội chưa phát triển, mọi người chủ yếu xem giải trí qua băng đĩa thì Xuân Hinh là một trong những nghệ sĩ hài hoạt động mạnh mẽ ở lĩnh vực này.

• 

  Hoàng tử cải lương một thời sang Mỹ: Làm 2 tiếng đồng hồ chóng mặt phải bỏ việc

Xuân Hinh rất chăm chỉ diễn tiểu phẩm hài và phát hành băng đĩa, đặc biệt ở mảng băng đĩa Tết. Hầu như năm nào anh cũng phát hành băng đĩa Tết và diễn những tiểu phẩm hài liên quan đến Tết. Lượng băng đĩa Xuân Hinh phát hành khá lớn nhưng đều cháy hàng, nhà nhà mua về coi.

Chính điều này đã giúp hình ảnh Xuân Hinh trở nên gần gũi và có sức phổ biến mạnh mẽ tới khán giả, tới mức không ai là không biết tới anh.

Việc tập trung phát hành băng đĩa và đóng tiểu phẩm hài ngày Tết cũng là cách để Xuân Hinh đưa hình ảnh của mình thành thói quen của khán giả. Dần dần, cứ đến Tết, mọi người lại mua băng đĩa Xuân Hinh về xem.

Vì ngày Tết là thời điểm nhà nhà sum vầy, đoàn tụ nên hài Tết của Xuân Hinh càng có giá trị, ý nghĩa riêng gắn với một nét văn hóa thưởng thức.

Theo thời gian, cái tên Xuân Hinh đã vượt khỏi một nghệ sĩ để trở thành một phần đời sống tinh thần của công chúng. Nhờ đó, anh trở nên quen thuộc và in đậm trong ký ức nhiều thế hệ. Đến giờ, hễ nhắc tới Xuân Hinh là bao ký ức lại ùa về trong khán giả. Nói cách khác, tự Xuân Hinh đã ở một vị trí riêng mà không cần đến phương tiện truyền thông nào.

Lối diễn hài dân dã nhưng giàu giá trị nghệ thuật

Xuân Hinh chưa bao giờ nhận mình là nghệ sĩ hài, chỉ dám nhận là một hề chèo (loại hình nghệ thuật đã đào tạo và nuôi dưỡng tài năng cho anh). Có lẽ vì vậy mà lối diễn hài của Xuân Hinh mang đậm tính dân gian.

Nhiều người hay chê Xuân Hinh diễn hài tục nhưng cái tục lại là một phần của văn hóa dân gian (có trong truyện cười, truyện ngụ ngôn, ca dao tục ngữ, câu đố). Nhiều nghệ sĩ đi theo hướng dân gian cũng mượn cái tục này vào phương tiện nghệ thuật cho mình (như nữ thi hào Hồ Xuân Hương). 

Với Xuân Hinh, chính cái tục (trong chừng mực) lại là phương tiện nghệ thuật giúp anh diễn hài gần gũi với đời sống khán giả hơn, nhưng không kém phầm duyên dáng, tinh tế. Sự gần gũi, dân dã này càng tăng thêm sức lôi cuốn của Xuân Hinh với khán giả.

Thậm chí, đến cái chửi của Xuân Hinh cũng là một nghệ thuật, chửi có vần có điệu, chửi trầm chửi bổng, nhịp nhàng, ngôn từ đa dạng, bay bổng mà không quá tục tĩu. Chính NSND Hồng Vân từng thừa nhận, cô học được cách chửi của Xuân Hinh để đưa lên sân khấu kịch, khiến các học trò tấm tắc khen. Nhiều bài chửi của Xuân Hinh trong hài kịch còn viral trong suốt một thời gian.

Nhưng Xuân Hinh không chỉ là một hề chèo đi diễn hài. Anh thực sự đạt tới tầm của một nghệ sĩ hài đích thực. Rất nhiều vở hài kịch của Xuân Hinh được mượn cốt truyện từ dòng văn học hiện thực phê phán đầu thế kỷ XX, cụ thể là truyện ngắn Nguyễn Công Hoan, điển hình nhất là vở Người ngựa, ngựa người.

Nhờ đó, những vở hài kịch này ngoài gây cười còn có nhiều giá trị nghệ thuật khác như giá trị văn học, giá trị phê phán, giá trị trào phúng, giá trị nhân đạo… 

Hài của Xuân Hinh đạt đến cái hài trong mỹ học, không phải tiếng cười vô thưởng vô phạt kiểu hề kịch mà là tiếng cười có giá trị phê phán, châm biếm, được xây dựng nhờ nghệ thuật trào phúng, trong cái hài có cái bi, cái bi toát lên từ cái hài, giàu giá trị suy ngẫm. 

Chính những vở hài kịch này đã để lại ấn tượng sâu đậm về Xuân Hinh trong lòng khán giả. Bản thân Xuân Hinh từng thừa nhận, vở Người ngựa ngựa người đã giúp anh đi diễn khắp nơi, kiếm nhiều tiền để xây dựng cơ ngơi hiện tại.

Đa tài trong diễn xuất

Hài của Xuân Hinh gây ấn tượng mạnh mẽ tới khán giả một phần nhờ sự đa tài trong diễn xuất. Không chỉ diễn, Xuân Hinh còn mạnh về ca hát, đặc biệt là các loại hình ca hát, diễn xướng dân gia như chầu văn, dân ca ba miền. Anh có thể nói và hát được giọng ba miền nhuần nhuyễn để pha vào các miếng hài của mình.

Hầu như tiểu phẩm hài nào của Xuân Hinh cũng có ca hát, thường là chế lại các bài hit trên thị trường hoặc tự ca ngâm. Xuân Hinh là người hoạt ngôn, giỏi vận ngôn từ nên anh luôn dựng được cho mình phần hát mượt mà, đa dạng, văn thơ bay bổng, vần điệu nhưng giàu ý nghĩa. Anh biết vận dụng những nghệ thuật trong tiếng Việt qua hiện tượng đồng âm, đồng nghĩa để chơi chữ, nói lái… Tất cả các nghệ thuật ngôn từ này đều được Xuân Hinh kế thừa từ văn hóa dân gian, cái nôi sinh thành nên tài năng của anh.

Phần hát nói, ca ngâm trong hài của Xuân Hinh đa dạng và thậm chí trở nên viral khi một thời được trẻ con, thanh thiếu niên nhại lại.

Xuân Hinh là người am hiểu về văn hóa, các loại hình nghệ thuật dân gian nên anh gắn bó cả sự nghiệp, cuộc đời mình với nó. Điều này xây dựng nên sự nhất quán trong phong cách nghệ thuật của Xuân Hinh, giúp anh trở thành hình tượng độc đáo riêng trong lòng khán giả, không lẫn với bất cứ nghệ sĩ hài nào khác.