Nữ hoàng của những note F5 belting

Đối với giọng mezzo soprano và soprano trong âm nhạc đại chúng, F5 belting (còn được gọi là F5 upper chest voice hay F5 mix voice) được coi như một trong những giới hạn kinh điển về độ cao, nơi họ có thể đạt full voice và khoe được những quãng cao nội lực và cũng rất đẹp của mình. Nên nhớ, trong bất kì loại hình âm nhạc nào chú trọng mạnh tới vocal, thì cao độ ít nhiều luôn là áp lực đối với người ca sĩ có cữ âm giọng cao và cận cao. Trừ bass và contralto thì hầu hết các loại giọng còn lại đều phải cố gắng mở rộng quãng cao của mình. Vì thế, đa số các mezzo soprano và soprano trong nhạc đại chúng luôn cố gắng vươn tới những note F5 belting để chứng minh khả năng thanh nhạc của họ. Đồng thời, khán giả nghe nhạc đại chúng cũng khá quen thuộc và thích thú với những note F5 belting này. Sau đây, xin giới thiệu một những note F5 ở một số nữ ca sĩ quen thuộc.

Ngôi vị NỮ HOÀNG CỦA NHỮNG NOTE F5 BELTING chắc chắn thuộc về queen of soul Aretha Franklin. Dù có đi khắp thế giới này, cũng khó lòng tìm được nữ ca sĩ nào lên F5 belting đẹp và chuẩn mực hơn bà. F5 belting của Aretha hội tụ đầy đủ tất cả các yếu tố bao gồm: chất giọng kịch tính âm lượng lớn để đạt tới độ full dễ dàng, âm sắc giọng đẹp, cảm xúc căng tràn, và sự chuẩn mực về kĩ thuật thanh nhạc. Nếu bạn không tin, hãy nghe kĩ từ 2:19 clip live sau. 

https://www.youtube.com/watch?v=G1p92gQTQCg

Tiếp tục thưởng thức note F5 belting đầy nội lực và đẹp lộng lẫy của Aretha ở 1:38 clip sau.

https://www.youtube.com/watch?v=hhrt44Vl388

Và ở 3:27 clip sau.
https://www.youtube.com/watch?v=7Ifw8JhDBvs

Những note F5 được tung ra đầy chuẩn mực với các kĩ thuật chính xác về cộng minh, pha trộn âm thanh, vị trí âm thanh, vị trí thanh quản, điều khiển khẩu hình, điều phối hơi thở, sự duy trì, thư giãn các cơ, cổ họng mở, và đặc biệt là độ efforless hoàn hảo, bắn vào từng chữ mà vẫn chính xác đến không ngờ, lại cộng thêm một âm sắc giọng khỏe, đẹp. Tất cả hòa quyện vào nhau tạo nên những note F5 âm lượng lớn, vang rền đầy kịch tính, sáng và đẹp lộng lẫy, được thực hiện một cách thoải mái, dễ dàng, không hề strain, hụt hơi, khàn, lại vô cùng cảm xúc. Đặc biệt hơn nữa, bà là một trong những giọng mezzo soprano hiếm hoi có thể lên belting F5 đẹp hơn một soprano thuần.

Vị trí thứ hai thuộc về nàng công chúa châu Âu Lara Fabian. Cũng như Aretha Franklin, Lara sở hữu những note F5 belting hoàn toàn chuẩn mực về kĩ thuật, không hề có bất kì một lỗi nào, và cũng được phú một âm sắc giọng khá đẹp cùng với sự thể hiện cảm xúc thành công. F5 belting của Lara có lẽ chỉ thua Aretha ở khoản âm lượng và sự kịch tính, do sắc thái giọng của cô là trữ tình. Hãy nghe từ 3:40 clip live sau.

https://www.youtube.com/watch?v=G5U1Wqytljk

Tiếp tục thưởng thức những note F5 belting đẹp như mơ của Lara ở 2:51 và 3:36 clip sau.
https://www.youtube.com/watch?v=1Mo7n1GZvNs

Và thưởng thức note F5 belting kinh điển của Lara ở 4:24 clip sau.
https://www.youtube.com/watch?v=PlVTybkEhX4

Vị trí thứ ba, không ai khác ngoài Patti Labelle. Cũng như hai người trên, F5 belting của Patti Labelle đạt tới sự chuẩn mực về kĩ thuật, không có bát cứ lỗi nào. Thậm chí, những note F5 ấy còn có âm lượng lớn, độ kịch tính cao hơn Aretha và duy trì lâu hơn Lara. Nếu xét một cách công bằng, F5 belting của Patti chẳng có gì thua kém hai người trên. Nhưng với tôi, âm sắc giọng kịch tính quá đanh, quá lớn của Patti làm giảm đi độ đẹp trong note F5 belting đó. Nghe 2:14 clip sau.

https://www.youtube.com/watch?v=tg1or2P5q68

Việc hát với thanh quản cao trong thời gian dài khiến Whitney Houston thường bị quá sức khi lên F5 belting. Thành thực mà nói, F5 belting không phải note thuận lợi của Whitney. Tuy nhiên, đôi khi Whitney cũng tạo ra được những note F5 vô cùng chuẩn mực, chính xác về kĩ thuật, lại được cộng hưởng với âm sắc giọng đẹp hiếm có (đẹp gần như bậc nhất trong các giọng mezzo soprano và soprano đại chúng) nên nghe vô cùng đã tai. Hãy nghe từ 3:18 clip sau, note F5 belting được tung ra vô cùng sáng, đẹp, thoải mái và đặc biệt là tròn vành, rõ chữ (biệt tài của Whitney).

https://www.youtube.com/watch?v=Df5aaUbRx_s

Mariah Carey những năm 92, 93 cũng sở hữu những note F5 belting vô cùng đẹp và chuẩn xác về kĩ thuật. Thời kì này, cô đã loại bỏ được tính nasal trong F5 belting của hai năm đầu debut, mà vẫn giữ được sự ổn định, không bấp bênh như giai đoạn sau này. Điểm trừ của Mariah có lẽ ở âm lượng hơi nhỏ, mảnh. Hãy nghe Mariah nhấn F5 ba lần vô cùng đẹp từ 3:24 clip sau.

https://www.youtube.com/watch?v=UIt3dx4an9c

Cindy Lauper là một giọng soprano trữ tình có kĩ thuật điêu luyện, có thể đẩy lên F5 ở mức spinto với âm lượng và độ rền lớn, dù âm sắc hơi chói và độ vibrato chưa được ổn định.

https://www.youtube.com/watch?v=b0yX7AtGu9E

Việc dùng nasal voice khiến F5 của Celine bị mỏng đi và tác động ít nhiều tới độ đẹp của giọng. Tuy nhiên, trong số các ca sĩ nữ dùng nasal voice ở F5 belting, không ai qua mặt được Celine. F5 belting của cô vẫn giữ được độ to khỏe, vang, sáng và sự thoải mái với thanh quản. Xem từ 2:38 clip sau.

https://www.youtube.com/watch?v=T-3NLfCTLTc

Nữ ca sĩ nhạc gospel Tiffany Mosley sở hữu những note F5 belting chính xác với âm lượng cực lớn và độ kịch tính cao, nhưng âm sắc có phần chói và gắt. Với cô ca sĩ này, việc lên F5 belting nhẹ nhàng và dễ dàng chỉ như thở một hơi.
https://www.youtube.com/watch?v=UeRQDqZtSCs

Jennifer Holiday lại có khả năng gằn giọng lên F5, rất uy lực. Xem từ 2:26 clip sau.
https://www.youtube.com/watch?v=cmoi4bf6gic

Nhờ kĩ năng gằn giọng, nữ hoàng nhạc blues Etta James có thể belt lên F5, dù cô là một nữ trầm. Xem từ 2:01.
https://www.youtube.com/watch?v=Mun9lDL8MDI

Trong lớp ca sĩ trẻ ngày nay, Beyonce sở hữu những note F5 belting khá tốt và ổn định, nhưng lợi dụng khá nhiều echo, và cũng không thể bằng được các thế hệ trước. Xem từ 6:33 clip sau.
https://www.youtube.com/watch?v=aEf8DDrDyV0

Ngang cơ với Beyonce là Kelly Clarkson.
https://www.youtube.com/watch?v=wEDoaw6N0Ys

Jennifer Hudson tuy không bằng hai ca sĩ trên, nhưng cũng sở hữu những F5 belting nội lực, dù chưa chính xác cho lắm. Xem từ 1:40 clip sau.
https://www.youtube.com/watch?v=RJNijQzv8Cs

Christina Aguilera có lẽ luôn là ví dụ tiêu biểu của việc thất bại ở các note F5 belting, dù cô là một soprano thuần. Các note F5 belting của Christina rất căng thẳng, gắng gượng, thiếu vang, thiếu ổn định, thiếu hỗ trợ, thiếu kiểm soát, khàn. Đây là hậu quả của việc hát sai vị trí thanh quản, cổ họng hẹp, kiểm soát khẩu hình, hơi thở không tốt. Nghe từ 2:33 clip sau.
https://www.youtube.com/watch?v=cjejJvTI0Dc

Tuy thất bại là thế, nhưng cũng có những lúc Christina hát tốt và cho ra được những F5 belting khá ổn. Xem từ 4:28 clip sau.
https://www.youtube.com/watch?v=KtbEga2P2po

Danh hiệu F5 belting vô cảm nhất có lẽ thuộc về các ca sĩ Philippines, họ có thể cậy vào chất giọng cao để belt F5 mọi lúc mọi nơi, không cần biết nó có ảnh hưởng tới cảm xúc hay phá hỏng bài hát không, chỉ cần biết lên được F5 là cứ thế lên vô tội vạ. Trong màn live sau, Charice bỏ mặc bài hát, cố gắng phóng lên F5 như để chứng minh: "Đấy, Whitney chỉ belt tới D5, còn tôi lên hẳn F5 cơ đấy!".

https://www.youtube.com/watch?v=7mQCHjpWQWA

Hay như Regine Velasquez, cô sở hữu chất giọng cao vút, có thể hét lên F5 mà chẳng cần quá nhiều kĩ thuật như các ca sĩ khác. Cũng vì thế lên cô luôn hét lên F5 một cách trơn tuột, thiếu kĩ thuật, thiếu cảm xúc.
https://www.youtube.com/watch?v=gvUZECXmaAM

Ở Hàn Quốc, SoHyang là nữ ca sĩ nhạc nhẹ có kĩ thuật vô cùng điêu luyện, sở hữu những note F5 belting chắc chắn, chính xác, nội lực, vang rền, ổn định, không thua bất cứ một vocalist nào của phương Tây, nhưng hơi chói và gắt do âm sắc giọng không được đẹp. Một điểm trừ nữa với SoHyang là cô sử dụng F5 belting với mục đích khoe giọng nhiều hơn là truyền tải cảm xúc.
https://www.youtube.com/watch?v=cgyzG-0C8eE

Tiếp theo SoHyang, Ailee cũng là một trong những nữ ca sĩ nhạc nhẹ hiếm hoi của Hàn Quốc sở hữu những note F5 belting chính xác, dù so với SoHyang thì vẫn là một chặng đường dài.
https://www.youtube.com/watch?v=TZXzhPKeVzI

Thành viên Lee Haeri của nhóm nhạc Davichi cũng sở hữu những note F5 belting sáng, mượt và chính xác. So với hai người trên, cô sử dụng F5 có phần chừng mực và cảm xúc hơn. Xem từ 3:56 clip sau.
https://www.youtube.com/watch?v=N7-neixjPXo

Ở Việt Nam, Thu Minh được coi là nữ ca sĩ có thể belt F5 một cách đẹp và chính xác, chuẩn mực nhất. Những note F5 belting của cô rất full, vang và nội lực, có thể ngang với các ca sĩ đẳng cấp trên thế giới. Xem từ 3:08 clip sau để thấy những note F5 được phóng ra đầy căng tràn, chuẩn xác, vang rền, và cũng khá đẹp.
https://www.youtube.com/watch?v=cwCkp_36tgc

Nhờ khả năng mix voice điêu luyện của mình, F5 belting của Hồ Quỳnh Hương cũng khá chính xác, thoải mái và nhẹ nhàng. Nhưng so với Thu Minh, F5 của cô mỏng hơn và thiếu nội lực hơn. Xem từ 2:59 clip sau.
https://www.youtube.com/watch?v=zGgN2VENDAE

Mỹ Linh là nữ trung hiếm hoi ở Việt Nam sở hữu những note F5 belting khá đẹp, sáng và căng tràn. Xem từ 3:56 clip sau.
https://www.youtube.com/watch?v=_BuH-9rHS9E

Danh hiệu ca sĩ belt F5 xấu nhất có lẽ nên trao cho Katy Perry. Những note F5 belting của cô chẳng có ý nghĩa gì ngoài việc rít lên một note chua loét với âm sắc xấu xí, chát chúa.
https://www.youtube.com/watch?v=_fK6hs1-O5s

Những đánh giá trên dựa vào chuyên môn thanh nhạc, nhưng xét đến cùng vẫn thuộc về chủ quan của tác giả, và lấy từ một số ít ca sĩ nữ có tên tuổi. Ngoài ra, vẫn còn rất nhiều nữ ca sĩ sở hữu những note F5 belting rất đẹp mà tôi chưa có điều kiện nói tới.

_Đức Long_

Hải Phòng ngày 28 tháng 10 năm 2014