Giọng đầu (head voice) trong ca hát
Head voice thường được gọi là giọng óc hoặc giọng đầu. Đây là một trong
những kĩ thuật, cách hát cổ điển, có từ lâu đời và đã trở thành chuẩn mực thanh
nhạc. Hầu hết các giọng nữ khi học thanh nhạc ở nhạc viện đều phải luyện head
voice.
Ngoài ra, nó cũng là cách hát/kĩ thuật hát phổ biến trong âm nhạc (cả cổ
điển và đại chúng).
Về cách thức hoạt động, khi sử dụng head voice, hai dây thanh đới khép
kín lại với nhau, tạo ra luồng âm thanh khỏe, đầy đặn và dễ dàng cộng hưởng.
Gọi là head voice có nghĩa rằng vị trí âm thanh và cộng hưởng sẽ ở đỉnh
đầu. Tức là bạn phải đầy được âm thanh lên toàn bộ khoang đầu và cộng hưởng ở
đó trước khi phóng ra ngoài.
Hãy tưởng tượng khoang đầu của bạn là một nhà hát opera với kết cấu vòm,
bạn phải khiến âm thanh đi lên đó để cộng hưởng được độ vang một cách tự nhiên
nhất.
Vì vậy, ban đầu khi dùng head voice, bạn sẽ cảm thấy hơi choáng, thậm
chí nhức đầu, nhưng dần dần sẽ quen.
Nếu cảm giác được âm thanh được bắn lên đỉnh đầu và rung lên ầm ầm ở đó,
tức là bạn tạm thời thành công. Ngược lại, nếu cảm giác âm thanh phóng lên hai
xoang mặy, bạn đã thất bại.
Một ca sĩ chuyên nghiệp có thể hát head voice với âm lượng rất nhỏ hoặc
trên những note rất thấp. Nhưng nếu mới học, cứ việc đẩy âm lượng to và trên
note cao để lên được đỉnh đầu dễ hơn, sau đó sẽ luyện cách giảm dần âm lượng xuống.
Head voice có một số đặc điểm, tính chất cơ bản như sau:
-
Có độ rung mạnh, tự nhiên.
-
Sử dụng được nhiều lực.
-
Chất lượng âm thanh tốt, phát huy được vẻ đẹp tự nhiên của giọng hát.
-
Luôn có sự cộng hưởng độ vang và có thể đạt tới độ rền cực lớn.
-
Bảo vệ giọng hát lâu dài.
-
Âm thanh tạo ra đầy đặn, ấm áp.
-
Có thể sử dụng kết hợp cùng nhiều kĩ thuật từ cơ bản đến hoa mỹ.
Một số ví dụ về head voice ở các ca sĩ lớn
Nói về head voice đương nhiên phải nhắc tới
ca sĩ opera đầu tiên. Họ là những người sử dụng được head voice một cách điêu
luyện nhất.
Ca sĩ opera phải hát không mic giữa dàn nhạc
lớn, dùng head voice giúp họ không cần tốn sức mà vẫn nổi bật trên dàn nhạc,
đưa âm thanh tới tận hàng ghế cuối cùng trong nhà hát.
Head voice có thể giúp ca sĩ đạt đến mức
âm lượng khổng lồ. Chẳng hạn, Maria Callas trong 4:48 clip sau đạt đến note Eb6
lớn nhất lịch sử âm nhạc bằng head voice, đàn áp cả nhà hát.
https://www.youtube.com/watch?v=UXXkiM9LsD4
Joan Sutherland dù đã cao tuổi nhưng vẫn
nhờ head voice để tung ra cú D6 khổng lồ này.
https://www.youtube.com/watch?v=b5f5KMQaAac
Nhưng, không cần phải tung ra những note
to đùng, head voice vẫn giúp bạn cộng hưởng âm thanh vang đi xa dù hát rất nhỏ.
Đó là cách mà Montserrat Caballe làm từ 2:50 clip sau.
https://www.youtube.com/watch?v=7h9fmRbWe8U
Head voice còn giúp bạn đạt tới những note
siêu cao mà âm thanh vẫn lồng lộng, vang rền. Hãy xem Mado Robin lên tới siêu
âm Bb6 full voice ở 2:45 clip sau.
https://www.youtube.com/watch?v=32hdZaQi4-I
Không những vậy, head voice còn giúp bạn
thực hiện những kĩ thuật hoa mỹ một cách linh hoạt nhất. Hãy xem các ca sĩ
opera chạy note thần sầu bằng head voice.
https://www.youtube.com/watch?v=AY5zLvBengQ
Trong âm nhạc đại chúng, head voice không
cần quá phức tạp, nhưng phải biết sử dụng thật tinh tế, như một điểm nhấn giúp
bài hát trở nên hấp dẫn hơn.
Whitney Houston là một bậc thầy về head
voice trong âm nhạc đại chúng.
Nhờ sử dụng head voice tinh tế, Whitney đã
thoát khỏi bản gốc để tạo nên ca khúc kinh điển I will always love you, phổ biến
lối hát melisma trong Pop/R&B sau này. Hãy chú ý cách nhà toàn bộ chữ “you”
bằng head voice của cô kèm theo hàng loạt kĩ thuật hoa mĩ.
https://www.youtube.com/watch?v=D8M4lVOdWww
SoHyang là ca sĩ tiên phong của Hàn Quốc
khi áp dụng khá nhiều head voice vào một bài pop, tạo nên thương hiệu của cô.
https://www.youtube.com/watch?v=YNuFXKdv0jk
Ở Việt Nam, ca sĩ còn khá dè dặt khi sử dụng
head voice, hoặc dùng nhưng lại thiếu tinh tế, không biết cách chêm xen vào câu
hát thế nào cho đúng mực, hấp dẫn người nghe. Đa số ca sĩ thường sử dụng head
voice khi hát nhạc cổ điển hoặc cover nhạc ngoại.
Hồ Quỳnh Hương có head voice rất tốt, đậm
màu cổ điển, nhưng ít khi vận dụng vào nhạc nhẹ.
https://www.youtube.com/watch?v=ipxLpWq7swA
Thu Minh những năm gần đây đã biết cách vận
dụng head voice vào các sản phẩm âm nhạc của mình.
https://www.youtube.com/watch?v=1hy7h2EGHP8
Hồ Ngọc Hà tuy mới học sử dụng head voice,
nhưng đã biết cách nhấn vào nhả chữ rất ấn tượng, hấp dẫn. Đây là thành quả cô
học được từ Whitney Houston.
https://www.youtube.com/watch?v=XUxDiQgKjOU
Tôi sẽ đi sâu vào cách vận dụng head voice
ở các ca sĩ trong những bài tiếp theo. Hi vọng các bạn lĩnh hội một cách chính
xác.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét