Thanh Lam được coi là chị cả trong 4 Diva Việt và cũng là người khẳng định được vị trí chắc chắn nhất với danh xưng này.
Nếu danh xưng Diva vẫn còn gây nhiều hoài nghi với Hồng Nhung, Mỹ Linh, Hà Trần thì với Thanh Lam, nó lại là sự khẳng định chắc chắn.
Người ta có thể phủ nhận 3 Diva còn lại, nhưng ít ai dám "đụng" tới Thanh Lam vì cả giọng hát lẫn tài năng, vị trí của cô đều chắc như đinh đóng cột, giống như Mỹ Linh từng nói: "Ở Việt Nam chỉ có NSND Lê Dung và Thanh Lam mới có thể xứng với danh xưng đó".
Nhạc sĩ Tuấn Khanh cũng nhận định: "Chỉ có Thanh Lam mới xứng là Diva. Với tôi, Thanh Lam là mẫu mực của sự đột phá và ngẫu hứng khiến tôi yêu mến vô cùng".
Ngay đến Thu Minh, người vừa tự nhận mình là Diva cũng phải thừa nhận: "Thần tượng trong nghề của tôi là Celine Dion và Thanh Lam. Đối với tôi, phải có lý do để mọi người ca tụng chị Thanh Lam là Diva của âm nhạc Việt Nam.
Chị là một hình mẫu mà bao thế hệ ca sĩ đàn em phải học tập, trong đó có tôi. Trong những lần biểu diễn chung, tôi lại càng dành sự ngưỡng mộ, trân trọng giọng hát thiên bẩm cũng như khả năng chuyên môn và cả tính bộc trực của chị…".
Không chỉ những nhạc sĩ, ca sĩ trên, còn rất nhiều nghệ sĩ khác đều gọi Thanh Lam là Diva. Ca sĩ Mỹ Lệ bày tỏ: "Theo cách nghĩ của cá nhân tôi, người duy nhất tôi công nhận ở đẳng cấp Diva hiện tại ở Việt Nam là Thanh Lam".
Giọng soprano Khánh Linh thì nói: "Từ ca sĩ trở thành nghệ sĩ đã khó, trở thành một nữ danh ca được nhiều người công nhận lại càng khó hơn. Tôi thấy mình như một quả xanh chưa chín, vẫn đang trong quá trình tích lũy để hình thành một lối đi. Trở thành một Diva như Thanh Lam chắc phải còn dài".
Phan Đình Tùng dù không chung dòng nhạc, nhưng luôn dành sự ngưỡng mộ cho Thanh Lam, anh nói: "Thanh Lam là 1 Diva, với giọng hát như…nhập về từ 1 cõi nào đó mà Tùng và rất nhiều ca sĩ đàn em ngưỡng mộ".
Giọng hát trẻ Lê Khoa từng cắt nghĩa: "Diva Thanh Lam từng là một nguồn cảm hứng rất lớn cho Khoa.
Danh hiệu diva của chị Lam không phải tự nhiên mà có. Chính nhờ qua giọng hát của chị mà Lê Khoa biết đến âm nhạc của anh Lê Minh Sơn và yêu quý thứ âm nhạc mê hoặc đó lúc nào không hay".
Qua những ý kiến trên, có thể thấy, vị trí Diva của Thanh Lam trong nền âm nhạc Việt Nam là không thể thay đổi và ngày càng vững chắc hơn qua nhiều thế hệ.
Vậy, Thanh Lam có tài năng và đẳng cấp cỡ nào để khiến tất cả mọi người đều phải bái phục như vậy?
Giọng hát đẹp lộng lẫy từng làm nên kỉ lục chưa từng có
Nhắc đến Thanh Lam, điều đầu tiên khiến mọi người nhớ đến là giọng hát vô cùng đẹp và đặc biệt của cô. Nhạc sĩ Phó Đức Phương từng nói:
"Ca sĩ Thanh Lam là một tên tuổi thành công từ rất sớm và tất cả những thành công và dấu ấn của Thanh Lam khiến chúng ta có thể nói rằng hiển nhiên Thanh Lam là một tài năng và có một vị trí rất cao trên sân khấu ca nhạc của Việt Nam từ nhiều năm nay.
Thanh Lam là một giọng hát rất khác biệt, một nghệ sĩ rất khác biệt, khác biệt mà khiến chúng ta phải suy nghĩ, khác biệt là ở chỗ Thanh Lam không bao giờ muốn tròn trĩnh và yên bình, Thanh Lam lúc nào cũng băn khoăn, khám phá, thử thách và đến mức độ mà không phải lúc nào cũng luôn luôn thành công".
Thanh Lam thuộc loại giọng nữ trung trầm trữ tình (lirico mezzo alto) và mang sắc thái giọng thổ chính cách nên hội tụ đầy đủ những ưu điểm tuyệt vời của loại giọng này.
Đó là một giọng hát trầm và tối, chắc khỏe, có sức nặng ngàn cân, độ dày lớn và độ sâu thẳm như đất mẹ.
Giọng hát này có độ khàn nhẹ, xuống quãng trầm chắc nịch, hát quãng trung vừa ấm áp, êm ái, với độ rền lớn, khỏe tung trời, lên cao vẫn đẹp và hoang dại, giả thanh trong sáng, dịu dàng.
Trong giọng hát Thanh Lam hội tụ đầy đủ những yếu tố cần thiết của một giọng hát đẹp điển hỉnh, là đầy đặn, ấm áp, tròn trịa và êm ái. Nói như nhạc sĩ Lê Minh Sơn là:
"Thanh Lam vẫn luôn là giọng ca nữ truyền tải tốt nhất tinh thần và kỹ thuật của nhạc Lê Minh Sơn.
Giọng Lam có những quãng trầm rất đẹp, da diết, thiết tha; những quãng cao thanh mà không gắt, bùng nổ, chứa chan cảm xúc, có thể đưa người nghe tới tận cùng của cảm xúc".
Có một sinh viên nhạc viện Ukraine từng đưa một ca khúc của Thanh Lam cho các giảng viên của họ nghe thử và tất cả mọi người đều phải trầm trồ ngạc nhiên trước giọng hát của cô.
Họ cho rằng "độ khào" trong giọng hát Thanh Lam là vô cùng đặc biệt và hiếm có với một ca sĩ châu Á.
Nói nôm na, giữa một rừng giọng nữ thanh mảnh, trong sáng và cao vút ở châu Á, thì chất giọng trầm ấm, dày và khàn nhẹ của Thanh Lam là đặc biệt, và lại được phú cho một âm sắc đẹp lộng lẫy, thì không còn gì có thể chê được.
Người ta thường nói Thanh Lam hay dùng kĩ thuật để lấn lướt ca sĩ hát chung. Nhưng trên thực tế, với chất giọng vừa đẹp vừa đặc biệt của mình, cô chỉ cần mở miệng ra đã nổi trội hơn người và lôi cuốn người nghe, chứ chưa cần phô diễn bất cứ điều gì.
Chính nhờ giọng hát đẹp này, Thanh Lam đã vượt qua hàng loạt tên tuổi lớn khác như Hồng Nhung, Ngọc Sơn, Thu Phương, Bằng Kiều, Y Moan, Thùy Dung… để trở thành ca sĩ duy nhất đoạt giải Lớn (trên cả giải nhất) trong cuộc thi Đơn ca Nhạc nhẹ toàn quốc năm 1991 với thang điểm kỷ lục: 6 điểm 10 của 6 vị giám khảo.
Đây là giải thưởng kì lạ được đặt ra trong cuộc thi này, được dùng duy nhất với trường hợp của Thanh Lam, vì tài năng của cô đã sớm vượt hơn mọi ca sĩ thông thường tại Việt Nam.
Giải thưởng này cũng chính là kỉ lục chưa từng có trong lịch sử cuộc thi tầm cỡ như vậy. Đến nay, vẫn chưa ai đoạt được giải thưởng đó.
Trước đó, Thanh Lam đã từng đi diễn nhiều nơi trên thế giới và đoạt giải thưởng "Ca sĩ được yêu thích nhất" tại Festival Âm nhạc La Habana (Cuba).
Có thể thấy, ngay từ những bản thu đầu tiên, khi Thanh Lam hát với bản năng tuyệt đối, đơn sơ và mộc mạc, ít sử dụng kĩ thuật nhất thì chất giọng của cô đã đẹp và tỏ ra khác lạ hơn nhiều ca sĩ khác.
Chẳng hạn, trong ca khúc One moment in time ,Thanh Lam hát hoàn toàn tự nhiên.
Nếu bỏ qua vấn đề phát âm và không nói đó là Thanh Lam, nhiều người sẽ nghĩ đây là một ca sĩ Nhật, Hàn hay Trung Quốc nào đó vì giọng hát của cô đẹp, khỏe và có màu khác biệt hoàn toàn với ca sĩ Việt.
Thời gian này, Thanh Lam chưa dùng nhiều kĩ thuật, nhưng tự thân âm sắc và bản năng riêng trong việc nhả chữ, xử lí của cô đã khiến cô trở nên đặc biệt. Bản năng này không phải ai cũng có được.
Ngay từ những bản live ở giai đoạn đầu sự nghiệp, dù còn rất trẻ, nhưng Thanh Lam đã tỏ rõ được chất giọng đặc biệt có một không hai của mình, không kém cạnh bất cứ ca sĩ quốc tế nào và vượt trội hơn hẳn các thế hệ ca sĩ Việt sau này.
Hay, trong lần song ca All out of love với Hồng Nhung, Thanh Lam hát tự nhiên, không trưng trổ, lấn lướt, nhưng vẫn khác biệt. Màu giọng của cô tỏ ra Tây phương và rất "chất" trong việc hát tiếng Anh.
Dù không phải người học chuyên về ngoại ngữ như Hồng Nhung, nhưng bản năng và sự tinh tế trong việc xử lí, phát âm đã giúp cô tạo được thế đứng khác hẳn người bạn của mình, rất hiện đại, văn minh, cá tính và tiệm cận quốc tế.
Khi nghe màn song ca này, người ta thấy rõ ở Thanh Lam một chất hát khác biệt hoàn toàn với nhiều ca sĩ khác cùng thời. Cái chất này vốn chỉ thấy trước đó ở trường hợp của danh ca Bảo Yến.
Đó là lí do vì sao trong 4 Diva Việt, Thanh Lam là người được Bảo Yến yêu quý và đánh giá cao nhất. Bảo Yến thích sự chân thành, vô tư trong con người và giọng hát Thanh Lam. Lam chưa bao giờ màu mè, chiêu trò, chỉ cần đứng và hát để tạo nên âm nhạc.
Và với chất giọng thiên phú này, Thanh Lam cứ thế bước vào nhạc Việt một cách tự nhiên, thoải mái nhất, để mở ra cả một thời kì, trường phái mới.
Nói cách khác, vào thưở ban đầu của nhạc Việt sau khi thống nhất, ở miền Bắc, người ta thường chuộng các giọng nữ cao trữ tình, có khả năng hát đẹp theo thanh nhạc chính thống.
Nhưng Thanh Lam không phải "chim sơn ca" hay "chim họa mi" theo thẩm mỹ truyền thống đó. Cô mang đến một giọng hát trần tục và phồn thực hơn.
Đó là tiếng hát của Người đàn bà đam mê tình ái và khát khao cuộc sống. Chính giọng hát này đã đem tới một màu sắc riêng biệt cho nhạc Việt và góp phần thay đổi thẩm mỹ âm nhạc của khán giả. Đây là một trong những cống hiến to lớn giúp Thanh Lam được đánh giá cao đến vậy.
"Sư tử hống" của nhạc Việt với uy lực khủng khiếp
Không chỉ sở hữu giọng hát đẹp và đặc biệt, điều khiến công chúng nhớ nhất ở Thanh Lam là nội lực khủng khiếp của cô. Đây là thứ nội lực kinh hồn, được ví như "cuồng phong bão táp", "sư tử hống", "sự nổi giận của thiên nhiên".
Quãng giọng của Thanh Lam rất rộng, không hề hẹp như mọi người vẫn nghĩ. Khi dùng scream, cô có thể hit tới D7, Eb7, phiêu head voice tới F5 và giọng ngực tới tận D5.
Nhưng Thanh Lam nhận thức rõ thế mạnh của cô nằm ở quãng trung và đây mới là nơi giúp cô phát huy hết màu giọng, sở trường và cá tính của mình. Bởi vậy, cô không chạy đua quãng cao như nhiều ca sĩ ngày nay và lấy nó để phô diễn giọng hát một cách vô hồn.
Thanh Lam tập trung vào quãng trung trầm (F3 – B4) và phát triển mạnh mẽ nó bằng kĩ thuật cộng minh sở trường, biến cô thành cơn lốc sân khấu đúng cả nghĩa đen lẫn bóng.
Khi bung giọng để belt quãng trung, Thanh Lam đạt tới mức âm lượng cực lớn và độ dày, rền khủng khiếp. Nó khiến giọng hát của cô vừa to, lại vừa lan tỏa, vang khắp không gian, vững chãi như núi đá, rền như sấm.
Đây là kết quả của việc sử dụng đúng kĩ thuật cộng minh, chọn đúng vị trí âm thanh, cột hơi vững và nội lực bẩm sinh hiếm có.
Trong sự nghiệp của mình, Thanh Lam chưa từng một lần bị ai đàn áp. Ngược lại, cô thường xuyên lấn át ca sĩ hát chung. Nhưng sự lấn át này không phải cố tình hay hơn thua, mà chỉ đơn giản vì bản năng ca hát, sự bùng nổ của cảm xúc, tâm hồn và đam mê ca hát trong Thanh Lam quá lớn.
Nói cách khác, Thanh Lam giống một ca sĩ da màu của Việt Nam. Cô bước lên sân khấu như một hiện thân của Aretha Franklin, Patti Labelle, Jennifer Holliday hay Whitney Houston, hát bằng sự man dại, hát chân thật, hát để bộc hết tâm can, không chút che đậy, giấu diếm.
Dù kĩ thuật rất nhiều, nhưng Thanh Lam trước sau vẫn hát chủ yếu bằng bản năng của tâm hồn đàn bà đầy đam mê, khát khao, cháy bỏng và hừng hực nhựa sống.
Vì vậy, cô luôn được khán giả hiểu và thương. Người ta có thể chê trách một ca sĩ nào đó lên gân lấn lướt bạn diễn vì biết đang cố tình trưng trổ, làm màu. Nhưng với Thanh Lam, họ biết đó là sự chân thành, vô tư và mạnh mẽ như chính con người cô, nên ai cũng thích thú.
Trong văn hóa nhạc đại chúng và cộng đồng diva fan tại Việt Nam, Thanh Lam giống như một biểu tượng của quyền lực phụ nữ và niềm kiêu hãnh của giọng hát Việt.
Thanh Lam càng phô diễn, càng đàn áp, người ta càng thích, càng mê mẩn, thích thú vì họ biết chỉ cô mới đủ đẳng cấp, tài năng, kĩ thuật để làm được điều đó.
Đây là một đặc ân chỉ riêng Thanh Lam mới có. Khán giả coi cô như người ủy thác để giúp họ giải phóng bản thân, cuồng nộ và kìm nén trong con người họ qua âm nhạc.
Và trên thực tế, đúng là chỉ duy nhất Thanh Lam mới đủ khả năng để tạo ra những cơn bão sân khấu khủng khiếp nhất, mà chưa ca sĩ nào làm được.
Chẳng hạn, trong một lần hát với dàn nhạc giao hưởng, Thanh Lam đã tung ra một cú B4 kết thúc đầy sử thi và cuồng nộ, phát tiết như bung cả sân khấu để thăng hoa cùng dàn nhạc, khiến người nghe trực tiếp cảm thấy nổi gai ốc như được nghe một thứ âm thanh của thiên nhiên.
Bản thân người viết, đã từng được nghe cả những vocalist hàng đầu như Sumi Jo, So Hyang và thấy rằng, sự ép phê mà So Hyang tạo ra trên sân khấu cũng chỉ như Thanh Lam mà thôi.
Nói cách khác, Bb5 hay B5 được ca ngợi của So Hyang khi đứng trên sân khấu cũng tạo ra cảm xúc tương tự B4 của Thanh Lam.
Hay, Thanh Lam đã từng một mình át cả 3 Diva còn lại trong một lần hát chung. Giọng hát của cô to đột biến khiến người nghe chỉ còn thấy mình cô.
Đến Phương Thanh, một rocker cuồng nhiệt và máu lửa bậc nhất, cũng không thể vượt qua Thanh Lam.
Một trong những màn song ca gây bão nhất suốt nhiều năm qua là Cho em một ngày giữa Thanh Lam và Thu Minh. Trong đó, Thu Minh belt tung tới tận E5 và gằn giọng man dại, còn Thanh Lam chỉ tà tà quãng trung E4, G4, nhưng vẫn làm chủ và chắc như một tảng núi, che lấp tất cả.
Long Phạm
18/6/2019
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét